Con gái và hành trình làm SEO 11 năm

Hiện tại thì em đã không còn làm SEO nữa, nhưng em vẫn còn nhiều mối quan hệ với các anh làm MMO. Vì vậy, trong bài viết này em sẽ không nhắc đến tên một ai cụ thể, một tút tát gì cụ thể, nên sẽ có những đoạn bị “chung chung”. Mọi người thông cảm, vì em rất sợ đụng phải bát cơm của người khác

I. NHẬP MÔN

Em biết đến SEO từ..năm lớp 11. Hồi em học cấp 3 thật đấy mọi người. Người dẫn em vào con đường này chẳng phải ai xa lạ mà chính là ông anh ruột em.
Ngày đó khoảng những năm 2010 – 2011, anh em thì cũng mới ra trường. Ông SEO cái link sopcast để xem bóng đá trên máy tính. Ngày đó xem bóng đá trên mạng phổ biến bằng phần mềm này. Mỗi khi có bóng đá là người ta hay tìm link sopcast và ông anh em thì SEO nó lên.
Em và anh ruột em làm được gần 1 năm. Anh em giao cho em làm gì thì em làm nấy thôi. Từ việc đi tìm nội dung copy – paste hay đăng ký mấy cái nick forum em đều làm hết. Em không nhớ quá chi tiết, vì lúc đó em làm như cái máy thôi à. Làm thôi, chẳng hiểu gì.
Cũng chỉ vì tiền tiêu vặt ông anh em cho. Khi kết thúc dự án này, chả biết ông anh kiếm được bao nhiêu mà ông ý mua cho em iPhone 4 hehe. Mọi người tưởng tượng iPhone 4 ra vào cuối 2010 và 2011 em đã có để dùng. Thời điểm đó iPhone 4 tầm 20 triệu, nhiều người lớn đi làm còn chưa mua được.
Sau đó thì anh em làm tải game, install gì gì đó, cũng giao cho em mấy việc vặt như trước cơ mà lúc này em lên lớp 12 rồi. Việc học và vào đại học phải là ưu tiên hàng đầu, vậy nên em cũng làm chậm việc của anh em nhiều, dần dần rồi hết kỳ I năm lớp 12 thì em không làm nữa.
Em nhập môn SEO theo cách như vậy, như thầy bói xem voi vậy. Biết làm vài việc nhưng không có cái nhìn tổng thể. Được cái trình duyệt Chrome cài được SEOQuake là cũng giống SEOer rồi : )))

II. TRỞ THÀNH MỘT SEOER

Vào đại học, có nhiều người chỉ biết học, có những người chỉ biết chơi, lại có những người năng động biết kiếm tiền. Em thì em biết hết 😆
Ngựa quen đường cũ, em tìm đến ông anh trai xem có việc gì làm không. Anh em thì lúc này đang làm AdSense, cơ mà ông ý cũng đăng ký một công ty để thỉnh thoảng có job SEO dịch vụ nào ngon thì nhận về.
Em vẫn còn nhớ như in cái cảm giác chết lặng trong bữa cơm hôm đó, em chưa bao giờ thấy anh mình hỏi một câu đứng hình đến như vậy: Mày nghiêm túc được bao lâu?
Em cứng họng, lắp ba lắp bắp
Anh em cũng nhận ra và nói: Làm nghiêm túc trong 6 tháng nhé, anh sẽ hướng dẫn. Hết 6 tháng rồi tự mày xem xem có thích SEO không, thích thì làm tiếp, không thích thì thôi.
Em đồng ý và dự án đầu tiên em làm là một dự án tiếng Việt.
Kỹ năng đầu tiên em được học là kỹ năng viết bài, ổng đưa cho em bộ từ khóa đã được phân nhóm…gần 400 nhóm lận. Tức là em sẽ từng ấy bài trong 6 tháng, chia ra thì tầm 2 – 3 bài/ngày. Cơ mà nhìn thấy con số cuối cùng là 400 với 6 tháng làm việc liên tục thì sợ vãi tè
Khác với giai đoạn học cấp 3, lần này ngoài kỹ năng viết bài, anh em cũng training cho em các lý thuyết về SEO và cách sử dụng các công cụ. Từ các công cụ nghiên cứu từ khóa như keyword Planner hay check backlink bằng Ahref, các thuật ngữ và số liệu trong Google Search Console và Google Analytics em đều được anh em hướng dẫn hết.
Ngoài hướng dẫn lý thuyết, anh em cũng cho em thực hành trên các job mà ông ý đưa khách về. Thành ra ngoài lý thuyết thì em cũng biết thực hành, cũng gọi là biết làm hết việc của SEOer rồi đấy : )))
Quay lại việc chính của em là đảm bảo đủ 400 bài trong 6 tháng. Các việc khác anh em lo hết. Để mà kể về dự án này thì có lẽ nó sẽ thành một bài viết chia sẻ Case Study mất. Mà thật ra em cũng làm mỗi việc của mình, anh em planning và làm những việc khác thì em không biết hết. Em có thể tóm tắt như thế này:
  • Em viết bài
  • Anh em “lén lút” đặt backlink
  • Khách cầm social tự share
  • Có một team khác chạy Google Ads
Dự án thành công, bàn giao và nghiệm thu trong vui vẻ. Bài học mà em nhận được từ dự án này là:
  • Content hữu ích cho người dùng: Hóa ra anh em làm cho khách thì làm rất white hat. Nên em cũng suy ra trước kia em đi copy nội dung để SEO link sopcast là black hat. Sự khó tính của anh em tạo ra những content chất lượng cao (thời gian đầu sửa đi sửa lại rất mệt)
  • Có những bài em viết, viết phát là lên TOP 10
  • Có những bài em viết, viết xong lên trang 2 trang 3
  • Có những bài ở trang 2 trang 3 lên trang 1 sau 1 tuần 2 tuần 1 tháng
  • Lại có những bài ở trang 2 trang 3 đến ngày nghiệm thu vẫn không lên nổi trang 1
Trải nghiệm xong dự án này ở vị trí viết bài thì sau 6 tháng anh em cho em quản lý đội CTV viết bài. Tức là thay vì giờ mình viết hay, em phải hướng dẫn được người khác viết hay như mình. Sau đó thì em mạnh dạn nhận cả dự án để làm, take care hết mọi thứ từ website, content, backlink, traffic…như một Leader. Em làm việc khoảng hơn một năm rồi nghỉ.

III. BƯỚC VÀO MMO

Ngoài dự án các dự án tiếng Việt, em cũng hóng hớt xem ông anh em làm cái gì ở Global, cũng tìm hiểu AdSense là gì và thấy thật ra AdSense mới là nguồn thu nhập chính của anh mình.
Em hỏi anh em cho em làm cùng với, nhưng lần này anh em gạt đi và nảy ra ý tưởng: Hay là anh làm AdSense rồi thì mày làm Affiliate đi. Em ok, vì cứ miễn là mới mẻ, global và nhiều tiền hơn là em thích rồi.
Lúc này thì cũng là 2 năm em tiếp cận với SEO rồi, em có thể lập một kế hoạch SEO hoàn chỉnh. Từ chọn domain (mới), tìm niche, tìm từ khóa, nghiên cứu đối thủ, làm backlink là em biết làm hết.
Em gửi kế hoạch cho anh em, anh em chi cho em hết. Content thì em đi thuê, cũng trải nghiệm thuê người nước ngoài, người trong nước các kiểu. Các công việc làm SEO y hệt khi em làm SEO tiếng Việt. Chỉ có cái khác là tài nguyên free ở nước ngoài nhiều hơn, chất lượng hơn Việt Nam nên với dự án này là toàn bộ backlink em khai thác từ tài nguyên free hết. Link nào chất thì anh em mua hehe.
Dự án đầu tiên khá mệt mỏi vì chưa quen tiếp xúc với các không gian global. Sau gần một năm thì bán site, site đó bán được $11,000. Sau khi trừ hết các chi phí, thì lợi nhuận chi ra từng tháng cũng chỉ tương đương với lương.
Cùng lúc đó, anh em đã bắt đầu dự án riêng của ông ý với domain cũ. Và mọi người cũng đoán được kết quả của anh em với em ai tốt hơn rồi chứ? Global không có chỗ cho tay không bắt giặc!
Em chuyển hướng sang dùng domain cũ và mọi thứ dễ dàng hơn rất nhiều. Đầu tư tiền để được đánh đổi công sức. Công việc nhàn hơn, lên TOP dễ hơn, bán site nhanh hơn, tiền về nhanh hơn. Cùng một thời điểm em làm nhiều niche. Tiền nong rủng rỉnh, em bắt đầu dấn thân vào crypto
Sau đó thì chẳng có gì là dễ dàng mãi mãi. Trước đây một domain ~$500 gọi là ngon rồi. Dần dần domain cũ đắt hơn, $1000 rồi $2000, domain cuối cùng em mua là $2400. Mà không phải lúc nào cũng mua được domain ngon. Thỉnh thoang mua phải quả xịt thì cũng lại lỗ như một dự án SEO dịch vụ bị fail vậy.
Lúc này thì bài toán về lợi nhuận phải tính lại. Khi domain còn rẻ (~ hàng trăm $) thì giá bán site giao động từ 20 – 30 lần income. Khi domain đắt hơn (~hàng nghìn $) thì giá bán site vẫn là 20 – 30 lần. Rõ ràng lợi nhuận khi làm niche bị giảm đi rất nhiều.
Cùng thời điểm này thì em ra nước ngoài du học, em duy trì việc làm niche thêm một thời gian rồi cũng giảm dần. Vì dù sao ở nước ngoài cũng được tiếp cận với nhiều con người hơn, không gian sống khác, nhiều cơ hội hơn. Vậy nên cứ ru rú ở nhà mà cày thì thà ngồi ở Việt Nam làm còn hơn.

IV. LỐI ĐI RIÊNG

Em không dám kết luận “người thành công có lối đi riêng”. Nhưng mà em đã dám thử!
Em tìm TOP 1000 website Affiliate xem nó là những site nào. Trong TOP 10, ngoài những site làm content tử tế như em từng làm, thì cũng có những site sử dụng tool crawl nội dung. Những site crawl như này có số lượng nội dung khổng lồ, họ kiếm tiền từ việc lấy lượng bù cho chất.
À mà kể về anh em một chút, anh em thì trước đó làm AdSense cũng crawl nội dung. Sau đó thì ổng chuyển sang làm content xịn. Chắc là Google khôn lên nên những nội dung crawl không còn make money được nữa.
Em tìm đến anh em để hỏi về các tool crawl nội dung. Trong suốt 1 năm trời, em và anh DEV làm việc trực tiếp với nhau là chủ yếu không qua anh em nữa. Em đưa ra các ý tưởng, anh DEV thực hiện. Em đã phải đầu tư rất nhiều, ngoài tiền trả anh DEV còn tiền mua tài nguyên, công cụ cũng rất tốn kém.
Ban đầu em xác định lấy lượng bù chất có nghĩa là chất lượng nội dung sẽ giảm đi rất nhiều so với bài tự viết. Trước kia nếu coi một bài tự viết đạt tiêu chuẩn xuất bản là 9 điểm thì bây giờ nội dung crawl sẽ là 7 điểm, thậm chí 5 điểm thôi
Đã có rất nhiều version được tạo ra và kết thúc. Hiện tại em vẫn duy trì dự án auto nội dung, em vẫn đang làm nên rất tiếc em không thể chia sẻ thêm.
Ở phần này em, em mạnh dạn nhắn nhủ với các Newbie là: Khi đã xác định chọn lối đi riêng thì có nghĩa là trước đó chưa từng ai đi qua con đường này. Không phải ai làm SEO cũng giống nhau đâu. Những vấn đề mà bạn gặp phải bạn phải tự tìm câu trả lời. Những mentor của bạn, trước đây bạn hỏi họ họ dễ dàng đưa ra câu trả lời. Nhưng vì là lối đi của riêng bạn thì bản thân họ cũng chưa từng đi qua thì họ cũng chẳng có câu trả lời cho bạn được. Chứ nếu trả lời được thì chứng tỏ họ đã đi qua con đường đó thì còn gọi gì là lối đi riêng nữa.
Cái cảm giác có câu hỏi mà không thể tìm được câu trả lời rất khó chịu. Cảm giác đó, chính xác gọi là bất lực. Nên là, xác định đi lối đi riêng thì phải có một tâm thế sẵn sàng giải quyết TẤT CẢ vấn đề của mình, không trông chờ được vào người khác được.

V. NHỮNG BÀI HỌC TỪ SEO

Em không phải là một người quá thành công với SEO, thành tựu cũng chưa có gì nổi bật. Nhưng vì là một công việc đã gắn bó với mình trong một thời gian dài, ít nhiều tính chất công việc cũng ảnh hưởng đến tính cách của bản thân em. Em có vài bài học cho cá nhân em thế này:

1. Nhà may mặc áo rách

Đây là câu thành ngữ các cụ nói, ý nghĩa là: Người làm thợ may mải mê may quần áo cho người khác cho đến khi quần áo mình mặc bị rách mà không có thời gian sửa.
Thật vậy, như hành trình của em mọi người có thể thấy em đi từ làm dịch vụ sang tự làm cho bản thân (MMO). Chính ra cái lúc em tự viết 400 bài trong 6 tháng mới là những lúc em tâm huyết nhất, chau chuốt nhất để tạo ra một content cho người dùng.
Chứ còn khi chuyển từ tự viết sang thuê người khác viết là chất lượng đã giảm đi một vài phần rồi. Đến khi biết mua domain cũ thì giảm thêm vài phần nữa. Đến khi làm tool thì chất lượng giảm còn một nửa. Vậy đó, những gì tốt nhất là những gì em làm cho người khác.
Ai đang muốn làm riêng đừng nghĩ là mình đang làm cho người khác tốt thì mình làm cho chính mình sẽ tốt hơn. Thực tế ngược lại vì phải đánh đổi giữa hiệu suất và chất lượng

2. Sức khỏe

Ai cũng từng có giai đoạn cày đêm. Mình thẳng thắn với nhau là như vậy đi, chứ có ai đi làm 8h hành chính mà bứt phá được đâu. Ngồi quá nhiều một ngày sẽ sinh ra nhiều bệnh, chưa kể ăn uống thất thường và giờ ngủ trái tự nhiên. Có vài tháng em bị đau vai gáy kinh khủng, có hôm đau quá không ngồi nổi phải đi nằm
Được cái sức khỏe thì hồi phục được, đến phòng gym một thời gian em cũng hết đau vai gáy rồi. Giờ vận động cũng đều hơn, sức khỏe đi vào ổn định

3. Người dẫn dắt

Em may mắn có ông anh như thế hihi. Mặc dù em cũng phải tự học rất nhiều, không phải lúc nào anh em cũng cầm tay chỉ việc cho, nhưng rõ ràng có anh em thì em đã rút ngắn được thời gian học hỏi rất nhiều.
Cùng một chuyên môn nhưng trong từng giai đoạn mà mentor của mình khác nhau. Khi em còn làm tiếng Việt thì 100% là em tương tác với anh em rồi. Còn khi em tự làm Affiliate thì em cũng phải học hỏi rất nhiều người. Thậm chí lúc làm content thì em hỏi nhóm người này, đến lúc chuyển sang tool em lại tương tác với một nhóm các anh chơi hệ tool nhiều hơn.
Nói chung là vây quanh mình và dành tương tác cao cho những người giỏi hơn.

4. Quản lý tài chính

Có một lần em fail dẫn đến nợ tiền. Đó là khi em chuyển từ content sang auto. Lúc đó ông anh em vứt cho một dự án SEO dịch vụ, khách dễ, job dễ. Cơ mà lười quá, làm ĐÚNG mà không ĐỦ. Thật ra gọi là fail không đúng, vì đã có kế hoạch rồi chỉ việc làm thôi là đạt KPIs mà em làm không đủ lượng.
Khách đòi refund mà tiền thì đang trong crypto hết rồi. Năn nỉ khách mãi và đưa deal rất thiện chí nhưng không vớt vát được. Refund khiến em rơi vào một khoản nợ lớn.
Vậy nên làm MMO hay freelancer dịch vụ thì giỏi chuyên môn là một chuyện, còn phải giỏi quản lý tài chính. Một dự án refund là nó hút hết tiền của 3 dự án khác thành công rồi. Về dòng tiền, khách thì chậm được tiền mình nhưng mình có chậm được tiền CTV hay nhân sự đâu.

5. Đa dạng nguồn thu nhập

Chính ra nếu từ 2011 từ lúc em làm link sopcast đến giờ là 11 năm làm SEO đấy : ))) Nhưng tất nhiên tuổi nghề không thể coi là 11 năm được. 11 năm qua em đã học xong cấp 3, vào đại học rồi đi du học. Cuộc sống vận động ở nhiều khía cạnh khác nhau và SEO là một phần trong đó.
Chuyển hướng kiếm tiền là một hành trình thuận tự nhiên. Dù sao MMO cũng chỉ là một hình thức kiếm tiền của người làm SEO. Không làm MMO thì vẫn có thể làm SEO dịch vụ. Mà không làm SEO thì làm cái khác.
Năng lực của mình đặt vào đâu kiếm được nhiều tiền thì mình đặt vào đó thôi. Ai bỏ SEO cũng đều có lý do riêng. Với em thì em không bỏ hoàn toàn, chỉ khác trước đây em coi SEO là nghề/nghiệp, giờ thì em coi nó là đầu tư, có tính toán ROI và không còn tất tay như vài năm trước nữa.
Anh em đọc đến đây là kiên nhẫn lắm rồi 😃 Bài viết này của em chỉ là mô tả lại hành trình, từ điểm bắt đầu đến hiện tại. Chứ diễn biến chi tiết còn cả những thất bại. Làm gì có chuyện đánh đâu thắng đấy, làm gì cũng thuận!
Mọi người thấy em xinh, kể chuyện hay thì like ủng hộ em nha.
Author: Thành viên ẩn danh (Bài dự thi Tâm Sự Nghề SEO)
Rate this post