Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến với sự phổ biến ngày càng tăng của các tính năng dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI). Trong số đó, Google AI Overviews nổi lên như một yếu tố thay đổi cuộc chơi, tác động sâu sắc đến cách người dùng tiếp cận thông tin, cách các chuyên gia tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO) hoạt động và cả cục diện cạnh tranh giữa các gã khổng lồ công nghệ. Báo cáo này sẽ đi sâu vào phân tích AI Overviews trong bối cảnh hiện tại, khám phá vai trò và tương lai của nó trong SEO, đồng thời đánh giá vị thế của Google trước sự cạnh tranh từ các đối thủ lớn như OpenAI, Apple, Elon Musk và các công cụ tìm kiếm mới nổi khác.
1. Tầm quan trọng của AI Overviews trong năm 2025
Đầu tiên muốn hiểu vấn đề cần hiểu khái niệm AI Overviews, trước đây được biết đến qua thử nghiệm Search Generative Experience (SGE), là một tính năng quan trọng được Google tích hợp vào công cụ tìm kiếm của mình, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), cụ thể là mô hình Gemini, để cung cấp các bản tóm tắt thông tin trực tiếp trên trang kết quả tìm kiếm (SERP). Thay vì chỉ hiển thị danh sách các liên kết truyền thống, AI Overviews phân tích truy vấn của người dùng, tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn đáng tin cậy trên web (bao gồm văn bản, hình ảnh, video) và trình bày một câu trả lời tổng quan, mạch lạc, thường xuất hiện ở vị trí nổi bật, ngay cả phía trên các kết quả tự nhiên và quảng cáo.
Tính năng này được thiết kế để nâng cao trải nghiệm người dùng bằng cách cung cấp câu trả lời nhanh chóng, toàn diện cho các câu hỏi, đặc biệt là những truy vấn phức tạp hoặc mang tính khám phá kiến thức. Người dùng có thể nắm bắt ý chính của một chủ đề mà không cần phải nhấp qua nhiều trang web khác nhau, tiết kiệm thời gian và công sức đáng kể. AI Overviews không chỉ đơn thuần trích xuất thông tin từ một nguồn duy nhất như Featured Snippets mà còn tổng hợp, phân tích và đôi khi mở rộng thông tin dựa trên ngữ cảnh, lịch sử tìm kiếm và các truy vấn liên quan được dự đoán.
Tầm quan trọng của AI Overviews trong bối cảnh năm 2025 ngày càng tăng lên. Kể từ khi ra mắt chính thức tại Mỹ vào tháng 5/2024 và mở rộng ra hơn 100 quốc gia (bao gồm Việt Nam) vào tháng 10/2024, tính năng này đang dần định hình lại cách người dùng tương tác với công cụ tìm kiếm. Nó không chỉ là một bản tóm tắt đơn thuần mà còn tích hợp các yếu tố như hình ảnh, danh sách, liên kết nguồn (inline citation) và khả năng tùy chỉnh theo ngữ cảnh, mang lại trải nghiệm tìm kiếm trực quan và cá nhân hóa hơn. Đối với người dùng, đây là một bước tiến lớn trong việc tiếp cận thông tin nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, sự xuất hiện và vị trí nổi bật của AI Overviews cũng đặt ra những thách thức mới cho các nhà làm SEO và chủ sở hữu website, đòi hỏi họ phải điều chỉnh chiến lược nội dung và tối ưu hóa kỹ thuật để có thể xuất hiện trong các bản tóm tắt này hoặc duy trì lưu lượng truy cập tự nhiên.
2. Vai trò và Tác động của AI Overviews trong SEO Hiện tại và Tương lai
Sự ra đời và mở rộng của AI Overviews đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong lĩnh vực Tối ưu hóa Công cụ Tìm kiếm (SEO), buộc các chuyên gia và chủ sở hữu website phải đánh giá lại và điều chỉnh chiến lược của mình trong bối cảnh năm 2025 và xa hơn. Tác động này diễn ra trên nhiều phương diện, từ lưu lượng truy cập, tỷ lệ nhấp (CTR) đến các phương pháp tối ưu hóa nội dung và kỹ thuật.
Một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất của AI Overviews là khả năng làm giảm lưu lượng truy cập tự nhiên và CTR đến các trang web. Do AI Overviews cung cấp câu trả lời tóm tắt trực tiếp trên SERP, người dùng có thể nhận được thông tin họ cần mà không cần nhấp vào bất kỳ liên kết nào. Điều này đặc biệt đúng với các truy vấn thông tin (informational queries), nơi người dùng tìm kiếm câu trả lời nhanh chóng. Các nghiên cứu ban đầu đã chỉ ra xu hướng này; ví dụ, một phân tích được trích dẫn bởi MangoAds từ Seer Interactive cho thấy CTR đối với các truy vấn có AI Overviews đã giảm đáng kể. Một nghiên cứu khác từ Agile SEO (được Hubcopy công bố năm 2024) cũng chỉ ra sự sụt giảm CTR từ 18-64% cho các kết quả nằm dưới khối AI Overviews, tùy thuộc vào ngành. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các website phụ thuộc vào lưu lượng truy cập tự nhiên từ các từ khóa thông tin.
Tuy nhiên, AI Overviews không chỉ mang đến thách thức mà còn tạo ra cơ hội mới. Việc được trích dẫn làm nguồn trong AI Overviews (thông qua inline citations) có thể mang lại lưu lượng truy cập chất lượng cao từ những người dùng muốn tìm hiểu sâu hơn. Điều này có nghĩa là mục tiêu SEO không chỉ đơn thuần là xếp hạng ở vị trí số 1 truyền thống, mà còn là việc tối ưu hóa nội dung để được Google lựa chọn hiển thị trong các bản tóm tắt AI. Các trang web có nội dung chất lượng cao, chuyên sâu, đáng tin cậy và được cấu trúc tốt sẽ có lợi thế. Google nhấn mạnh tầm quan trọng của các yếu tố E-E-A-T (Experience, Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness) khi lựa chọn nguồn cho AI Overviews. Do đó, việc xây dựng và thể hiện uy tín, chuyên môn thông qua nội dung chất lượng, hồ sơ tác giả rõ ràng, và các tín hiệu tin cậy khác trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Để thích ứng với tương lai của tìm kiếm với AI Overviews, các chiến lược SEO cần tập trung vào việc tạo ra nội dung toàn diện, trả lời trực tiếp và sâu sắc các câu hỏi của người dùng, thay vì chỉ nhắm mục tiêu từ khóa đơn lẻ. Việc sử dụng dữ liệu có cấu trúc (Schema markup) như FAQ, HowTo, Article… giúp Google hiểu rõ hơn về nội dung và tăng khả năng được chọn lọc. Tối ưu hóa cho các từ khóa dài (long-tail keywords) và các truy vấn mang tính hội thoại cũng trở nên quan trọng hơn, vì AI Overviews thường xuất hiện cho các câu hỏi phức tạp. Bên cạnh đó, việc theo dõi hiệu suất không chỉ dựa vào thứ hạng truyền thống mà còn cần phân tích xem nội dung có được hiển thị trong AI Overviews hay không và lượng truy cập đến từ các trích dẫn này.
Chốt lại, AI Overviews đang định hình lại cuộc chơi SEO. Nó đòi hỏi một sự chuyển dịch từ việc tập trung vào thứ hạng đơn thuần sang việc tạo ra giá trị thông tin thực sự, xây dựng uy tín và tối ưu hóa nội dung một cách chiến lược để vừa thu hút người dùng, vừa được AI của Google nhận diện và đề xuất. Tương lai của SEO trong kỷ nguyên AI Overviews sẽ thuộc về những người có khả năng thích ứng, tạo ra nội dung chất lượng vượt trội và hiểu sâu sắc ý định tìm kiếm của người dùng.
3. Bối cảnh Cạnh tranh: AI Overviews và Các Big Tech Khác
Trong bối cảnh năm 2025, Google AI Overviews không chỉ là một cải tiến đơn lẻ mà còn là một động thái chiến lược trong cuộc đua AI ngày càng khốc liệt, đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các gã khổng lồ công nghệ khác và các startup AI mới nổi. Sự trỗi dậy của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và các công cụ tìm kiếm dựa trên AI đang định hình lại thị trường tìm kiếm vốn do Google thống trị trong nhiều thập kỷ.
OpenAI, với ChatGPT và các mô hình GPT tiên tiến, đã tiên phong trong việc cung cấp trải nghiệm tìm kiếm đối thoại. Đầu năm 2025, OpenAI đã mở rộng khả năng tìm kiếm của ChatGPT (ChatGPT Search) cho tất cả người dùng, tích hợp khả năng truy cập web và cung cấp các bản tóm tắt thông tin, cạnh tranh trực tiếp với chức năng cốt lõi của AI Overviews. Các tính năng như “deep research” (nghiên cứu sâu) cho người dùng Pro càng nhấn mạnh tham vọng của OpenAI trong việc trở thành một công cụ tìm kiếm và nghiên cứu toàn diện, không chỉ là một chatbot. Forbes và các nguồn tin khác đã phân tích rằng động thái này có thể tạo ra những làn sóng đủ lớn để làm lung lay vị thế của Google.
Apple cũng đang tích cực tìm cách định hình lại trải nghiệm tìm kiếm trên các thiết bị của mình. Các báo cáo từ Bloomberg, TechCrunch, Reuters và CNN vào tháng 5 năm 2025 cho thấy Apple đang xem xét việc tích hợp các tùy chọn tìm kiếm dựa trên AI vào trình duyệt Safari, có khả năng thay thế Google làm công cụ tìm kiếm mặc định hoặc cung cấp các lựa chọn thay thế từ OpenAI, Perplexity, hoặc Anthropic. Động thái này, nếu được thực hiện, sẽ là một đòn giáng mạnh vào Google, không chỉ làm giảm thị phần tìm kiếm mà còn ảnh hưởng đến nguồn doanh thu quảng cáo khổng lồ của Google từ người dùng Apple. Eddy Cue, Giám đốc dịch vụ của Apple, được cho là tin rằng các dịch vụ AI cuối cùng sẽ thay thế các công cụ tìm kiếm tiêu chuẩn.
Elon Musk, thông qua công ty xAI, cũng đang tham gia vào cuộc đua với chatbot Grok và các phiên bản nâng cấp như Grok 3, được tuyên bố là vượt trội hơn các đối thủ. xAI đã giới thiệu các công cụ như “DeepSearch”, một công cụ tìm kiếm dựa trên lý luận. Musk cũng đã công khai dự đoán về sự kết thúc của công cụ tìm kiếm truyền thống như Google, cho rằng AI sẽ làm cho chúng trở nên lỗi thời. Mặc dù các dự án như “TruthGPT” có vẻ chưa thành hình rõ ràng, nhưng tham vọng của Musk trong việc tạo ra các giải pháp thay thế cho Google là rất rõ ràng, nhấn mạnh vào các yếu tố như “sự thật” và “không thiên vị”.
Ngoài các big tech, các công cụ tìm kiếm AI chuyên dụng như Perplexity AI và Arc Search cũng đang thu hút sự chú ý, cung cấp các giao diện tìm kiếm tập trung vào việc trả lời câu hỏi và tóm tắt thông tin, tương tự như AI Overviews nhưng với cách tiếp cận và trải nghiệm người dùng khác biệt. Sự sụt giảm thị phần toàn cầu của Google Search xuống dưới 90% vào tháng 3 năm 2025 (theo Economic Times) cho thấy sự cạnh tranh đang ngày càng gia tăng.
Trong bối cảnh này, Google AI Overviews là một phần quan trọng trong nỗ lực của Google nhằm bảo vệ vị thế thống trị của mình bằng cách tích hợp những tiến bộ AI mới nhất vào sản phẩm cốt lõi. Tuy nhiên, cuộc chiến giành tương lai của tìm kiếm chỉ mới bắt đầu, và Google sẽ phải liên tục đổi mới để đối phó với áp lực từ cả những đối thủ lâu năm và những kẻ thách thức mới nổi trong kỷ nguyên AI.
Tóm lại
AI Overviews đại diện cho một sự thay đổi căn bản trong cách Google cung cấp thông tin, chuyển từ một công cụ liệt kê liên kết sang một nền tảng tổng hợp tri thức dựa trên AI. Trong bối cảnh năm 2025, tính năng này không chỉ nâng cao trải nghiệm người dùng bằng cách cung cấp câu trả lời nhanh chóng và toàn diện mà còn định hình lại sâu sắc lĩnh vực SEO. Các chuyên gia SEO phải thích ứng bằng cách tập trung vào chất lượng nội dung, uy tín (E-E-A-T), cấu trúc dữ liệu và hiểu biết sâu sắc về ý định người dùng để duy trì và tăng cường khả năng hiển thị.
Cuộc cạnh tranh trong lĩnh vực tìm kiếm AI đang ngày càng gay gắt với sự tham gia của OpenAI, Apple, xAI (Elon Musk) và các startup khác. Điều này tạo áp lực buộc Google phải liên tục đổi mới và cải thiện AI Overviews cũng như các dịch vụ tìm kiếm khác của mình. Tương lai của tìm kiếm sẽ là một cuộc đua không ngừng về khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên, tổng hợp thông tin chính xác và cung cấp trải nghiệm người dùng liền mạch, cá nhân hóa. AI Overviews là một phần quan trọng trong chiến lược của Google để dẫn đầu trong kỷ nguyên tìm kiếm mới này, nhưng thành công lâu dài sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng và vượt qua các thách thức từ đối thủ cạnh tranh.
Tóm lại thêm lần nữa: Sau bài viết tổng quan này chúng ta nên dừng lại việc phân tích AI overviews ra sao, tác động thế nào… thay vào đó hay thích ứng và nghiên cứu thêm những điểm khác của AI overviews để tăng thêm traffic cho website.
Author: #NghienSEO (Team biên tập)