Thấy nhiều anh em trăn trở về UI UX, nay sẵn dịp đứt cáp, mấy con server nó cứ xoay xoay nên tui biên bài này chia sẻ. Ae nào thấy hợp ý thì copy về thoải mái, còn ko hợp ý thì kệ anh em chứ biết sao giờ.
Chúng ta thường hay nghe nói về UX UI, “cần tuyển UX UI” hay “UX như cục mứt” … vậy bản chất của những công việc đó là gì?
1/ Mô tả về thằng thiết kế UI (User Interface – giao diện người dùng)
– Đối tượng phục vụ:
Khách hàng, đối tác, sếp, ông bà già nó, là chính bản thân nó hoặc bất kỳ ai có thể yêu cầu nó. Hay nói cách khác, là nó thiết kế sao cho những đối tượng vừa liệt kê hài lòng, và lụm tiền, hết.
– Trong đầu của nó: tư duy hội tụ, tìm ra giải pháp hoặc đáp án tốt nhất.
– Thế mạnh: tâm hồn bay bổng, “cảm” được màu sắc và các kiểu chữ
– Mục tiêu thiết kế: trình bày để nhìn.
– Ra thành phẩm là cố định, hầu như ít khi chỉnh sửa.
2/ Mô tả về thằng UX (User Experience – trải nghiệm người dùng)
– Đối tượng phục vụ: những người sử dụng sản phẩm.
– Trong đầu của nó: tư duy phản biện, đo đạc, phân tích, đánh giá, kết luận, và lặp lại.
– Thế mạnh: logic, tiến trình các tác vụ, xâu chuỗi các sự kiện, nghiên cứu.
– Mục tiêu thiết kế: lấy con người làm trung tâm.
– Luôn luôn thay đổi, luôn luôn nâng cấp.
————————-
Đây là 2 thằng HOÀN TOÀN KHÁC NHAU. Nếu sản phẩm là 1 chiếc bánh, thì UI sẽ là thằng trang trí, làm sao cho đẹp và hết. Còn UX là thằng quan tâm TẤT CẢ MỌI THỨ, chiếc bánh phải hình dáng tròn méo, đặt trên cái đĩa gì, cái đĩa đặt ở đâu, ánh sáng chiếu vào chiếc bánh với nhiệt độ bao nhiêu, chiếc bánh vị gì, mềm xốp hay khô cứng …. và hàng tỷ vấn đề khác. Trong quá trình này, nó phải thử nghiệm vô số lần, thay đổi chỉnh sửa, ghi nhận lại ý kiến khách hàng. Tự tìm ra lời giải vì sao cách B hiệu quả hơn cách A. Mục tiêu của nó là làm sao cho thực khách đi xuyên suốt cả quá trình, từ nhìn thấy, ngửi, cầm, nếm, nuốt, thậm chí là ị ra luôn. Và sau tất cả, họ cảm thấy sướng.
2 thằng đó cực kỳ quan trọng trong mọi thứ. Ngay cả bạn có đi bán d^m cũng vậy, makeup cho đẹp cho ngon cũng chỉ là UI. Còn giọng nói, nói về chuyện gì, phong thái chào hỏi, cách hành xử, tiếng rên …. mà mấy ông gọi là “kỹ năng” chứ chưa chắc nhận ra đó là UX.
3/ Trong hiện trạng thực tế
Đó là lý do bạn nghe người ta nói rất nhiều về UX, nhưng hỏi ra thì thằng nào cũng chỉ nói chung chung là “ờ thì là trải nghiệm người dùng”. Chứ éo có chuyên gia nào có thể nói chi tiết được. Những gì bạn tìm thấy ở những khóa học chỉ là mớ lý thuyết hàn lâm và éo biết áp dụng vào thực tế như thế nào. Tất cả đều dựa trên quá trình tự dấn thân và vô vàn thất bại. Chứ ko có chuyện ngồi uống cafe rồi vẽ vẽ ra là xong. Từ cái “tưởng tượng” đến cái “cảm nhận” nó rất xa.
4/ Bản chất và ứng dụng
Ở đây tui chỉ chia sẻ cho quy mô vừa và nhỏ, tức là ko có nhiều kinh phí đầu tư vào UI UX. Những phần trên bạn có thể nghe ở bất cứ đâu. Còn đây mới là lời khuyên:
-
UI UX ở đâu ra? Là do con người có xu hướng thích, có hành vi thích, có trải nghiệm thích, ta nghiên cứu những điều đó và thiết kế UI UX nhằm thỏa mãn cái thích của họ. Để làm được điều đó, bạn cần biết đối tượng phục vụ là ai. Con người là một đối tượng luôn thay đổi theo không gian, thời gian (vì đời vốn vô thường mà). Ví dụ trước đây tui nghe thằng nào đó tôn thờ “thiết kế layout theo chữ Z” là chân lý, vì mắt người nhìn từ trái sang phải, di chuyển theo hình chữ Z. Nên logo của trang web luôn luôn nằm bên trái (ấn tượng thương hiệu), rồi đến menu, banner, sản phẩm …. Ờ rồi thiết kế cho mấy đại gia Ả Rập cái đi bú luôn, vì tiếng Arabic họ đọc từ phải sang trái nên logo luôn nằm bên phải (hình 1). Đó gọi là hiểu chưa tới.
-
Rồi, vậy là UX từ người dùng mà ra? Sai luôn, người dùng bộ mới đẻ ra là có hành vi UX à? Mà là họ ĐƯỢC GIÁO DỤC trong môi trường. Trước khi iphone ra đời, hành vi dùng điện thoại là bấm phím, vì iphone mà sau đó người ta mới vuốt vuốt. Ngày xưa phụ nữ đẹp là béo tròn, sau đó đến giai đoạn da phải đen, tại VN mình cũng từng có thời răng đen mới đẹp. Do đó, UX UI thực chất là do 1 thằng nào đó tạo ra, vì nó có tầm ảnh hưởng lớn, nên nó giáo dục luôn hành vi mọi người, họ hình thành thói quen, và nó thành UX.
Giải thích thì dài, nhưng tóm lại rất đơn giản. Bạn khỏi cần tìm UX ở đâu xa, cứ nhìn mấy thằng lazada, shopee, tiki mà làm theo y chang (nếu là tmđt), hoặc thanhnien tuoitre kenh14 (nếu là trang tin) … Bạn khỏi cần sáng tạo làm cái tró gì cho mệt, vì sáng tạo ra cái mới, user nó thấy lạ lẫm, nó chửi bạn ngu, vừa mất công vừa ăn chửi. Sáng tạo để mấy thằng lớn nó làm, vì nó có khả năng “giáo dục”. Hãy tinh tế quan sát từng cái nút bấm, bấm vào cái gì hiện ra cái gì của họ, đó chính là UX vậy.
Đó là lý do vì sao tui chia sẻ cho quy mô vừa và nhỏ. Còn với quy mô lớn có dư kinh phí để đốt thì ko cần quan tâm. Vì bạn làm cái tró gì nó cũng thành chân lý hết. Bạn làm gì ko quan trọng, quan trọng bạn là ai. Tui mà mặc váy thì chúng nó bảo puê-đê chứ Sơn Tùng mặc váy thì là thời trang thượng đẳng.
***
Như những bài tui đã biên, câu chốt vừa rồi cũng đã tự phủ định hết toàn bộ những điều trên. Giống như Trương Tam Phong chỉ điểm cho Vô Kỵ học thái cực quyền vậy: “Mày còn nhớ được bao nhiêu? – Quên hết mẹ rồi – Tốt, vậy đánh đi”. Học UX UI cho lắm rồi mới vỡ lẽ. Đi 1 vòng rồi quay về số 0, nhưng số 0 này là “tính không” đã thông suốt, ko còn vướng mắc chấp trước, chứ ko phải số 0 với vô vàn trăn trở.
Bấm sao mất mẹ phần chọn ngôn ngữ ở fb. Tui đã hy sinh quá lớn để có ví dụ cho anh em mà ko được nhiều tim thì dẹp luôn. 
Author: Huỳnh Đức – Group Nghiện SEO
