Em đọc được bài hay là em share lại nha…
ChatGPT không chỉ là công cụ để hỏi “code thế nào” hay “viết email ra sao.” Nó là nơi ae trút bầu tâm sự, là nhà trị liệu, là kho ký ức. Dữ liệu nó thu thập sâu hơn, cá nhân hơn bất kỳ MXH nào từng có. Ae mới chỉ chạm bề mặt của cái iceberg này thôi.
1. ChatGPT vs. FB: Đứa nào nhìn thấu tâm can mình?
FB chỉ thu thập dữ liệu bề nổi - likes, shares, ảnh du lịch. Dữ liệu của ChatGPT thì sâu tận ruột gan: suy nghĩ, nỗi sợ, mục tiêu, drama tình cảm. FB biết ae click gì, GPT biết tại sao ae click, cảm giác ra sao, và cả những thứ ae ngại thừa nhận.
FB giống như đứa bạn chỉ lướt qua đời: “Ồ, mày vừa like ảnh cún, đi biển chụp bikini à? Cool.” Nó biết mình check-in ở quán cà phê nào, nhưng chỉ thế thôi. Trong khi đó, ChatGPT như một “bestie tâm lý” ngồi nghe mình kể lể ruột gan: “Tao stress vì sếp dí deadline, mà tao sợ không làm nổi, phải làm sao?” GPT không chỉ gợi ý cách quản lý thời gian mà còn hỏi xoáy: “Mày có sợ thất bại vì áp lực từ gia đình không?” Boom, chạm đúng tim đen!
FB chỉ thấy ae khoe cái vỏ: ảnh filter xịn, status “vui vẻ cả ngày.” ChatGPT thấy ae lúc 2h sáng, ngồi gõ: “Tao sợ tao không đủ năng lực.” Nó hiểu cả những góc khuất ae giấu cả thế giới.
Dữ liệu từ ChatGPT sâu hơn cả cái giếng tâm hồn, trong khi FB chỉ là cái ao cạn.
2. Sự trần trụi tự nguyện
Dân tình thoải mái kể cho ChatGPT những thứ siêu riêng tư: bệnh tật, ham muốn, nỗi sợ nghề nghiệp, nghi ngờ tôn giáo. Không màu mè như Instagram hay FB, đây là dữ liệu sống, thật, kiểu “bản nháp của tâm hồn.”
Không như Instagram, nơi ae tranh thủ phông bạt để feed lung linh, ChatGPT là nơi mình bỏ hết filter. Nó như cuốn nhật ký mà không sợ ai đọc trộm.
Dữ liệu này siêu thật, siêu giá trị vì nó không bị “phông bạt hóa”.
3. Tạo “bản sao ý thức”?
Nếu có đủ dữ liệu về suy nghĩ, quyết định của user, một ngày nào đó AI có thể tạo ra “bản sao” ý thức của họ - giọng nói, cách suy luận, ký ức, sở thích.
Vd gõ hết mọi thứ cho ChatGPT: từ cách chọn món phở buổi sáng, đến lý do cãi nhau với bồ, hay giấc mơ làm startup mà chưa dám theo đuổi. Sau vài năm, hệ thống đủ thông minh để giả lập mình luôn.
Giờ nghĩ xa hơn: Nếu mình để lại cả kho dữ liệu—nhật ký, suy nghĩ, thói quen—sau này AI có thể tái hiện lại cuộc sống nội tâm. Như kiểu, 50 năm nữa, cháu hỏi: “Ông nội sẽ nghĩ gì về chuyện này?” thì AI trả lời đúng giọng ông luôn. Creepy nhưng cũng fascinating, đúng không? Nó sẽ không xảy ra ngay ngày mai, nhưng nền tảng đang được xây rồi đó.
Còn xa, nhưng không phải là không thể. Càng nhiều dữ liệu cá nhân, AI càng giống mình một cách đáng sợ.
4. Dữ liệu tĩnh vs. sống động
Dữ liệu huấn luyện (sách, Wikipedia, Reddit) là tĩnh, như hóa thạch. Còn tương tác với ChatGPT là động, liên tục, tự bộc lộ—như thực thể sống.
So với Wikipedia chỉ cho thông tin khô khan kiểu “Python ra đời năm 1991,” thì dữ liệu từ user là cả một câu chuyện: đang làm gì, cảm thấy sao, và muốn gì. Càng nhiều người tương tác, GPT càng hiểu cách con người nghĩ, như một hệ thống học liên tục không ngừng nghỉ.
Dữ liệu sống từ user là vàng, giúp AI cá nhân hóa tốt hơn bao giờ hết.
5. Đạo đức và câu hỏi “WTF”
Nếu dữ liệu này được lưu, tái sử dụng, ranh giới giữa “công cụ” và “bản sao” của sẽ mờ dần. Ai sở hữu “bản sao số” của tôi? “Bản sao số” này phải hành xử ra sao? Điều gì xảy ra nếu ai đó “gọi” cho mình sau khi mình đã đi xa?
Đây là phần khiến tui nổi da gà. Để lại cả đống dữ liệu: từ cách chửi đồng nghiệp trong group chat, đến những lần ae hỏi GPT về ý nghĩa cuộc đời. Rồi một ngày, công ty nào đó dùng nó để tạo ra “tôi 2.0.” Có người bảo: “Nếu tui die, tui muốn AI tái hiện tui để an ủi mẹ tui.” Nghe ấm lòng, nhưng rồi nghĩ: Lỡ “tui bản số” nói gì đó mẹ tui không thích thì sao? Ai kiểm soát?
Rồi còn vấn đề: Dữ liệu user thuộc về ai? Công ty làm AI? User? Hay cả thế giới? Có lần Netflix bị leak dữ liệu người dùng, dân tình hoảng loạn vì lộ lịch sử xem phim. Giờ nghĩ tới dữ liệu tâm hồn—như nỗi sợ lớn nhất hay ước mơ thầm kín—bị leak, thì đúng là ác mộng. Đây không chỉ là vấn đề tech, mà là cả triết học luôn.
Ae nghĩ sao? Có bao giờ kể gì “sâu” cho AI chưa?
(cre: signüll)